Wygoda

Położona w mikroregionie Wyżyna Łukawska na Wyżynie Sandomierskiej  niewielka wioska, rozłożona przestrzennie przy dawnym trakcie drogowym Zawichost - Opatów. 

TOPONIMY:
Las Wygodzki - w XIX w. nazwa lasu Karczma - miejsce, gdzie dawniej stała karczma (nazwa zagubiona), Gościniec Opatowski - fragment szlaku handlowego.
Człowiek osiedlił się na terenie dzisiejszej Wygody już w neolicie i prowadził osiadły tryb życia zajmując się rolnictwem. Odnaleziono tu bowiem ślady osadnictwa sprzed 4,5 tysięcy lat - kultury pucharów lejkowatych. Nazwa wsi kulturowa. Zapewne pochodzi od wygody, staropolskiego określenia (jednego z wielu) karczmy przydrożnej, która dla dawnych podróżnych wędrujących z Rusi da centralnej polski ważny przystanek. W średniowieczu bowiem przez teren dzisiejszej wsi prowadził od Zawichostu do Opatowa przez Wygodę, Sobótkę, Gierczyce, Hultajkę (także jedno z określeń staropolskiej gospody) główny szlak (albo jeden z jego wariantów) handlowy. Z biegiem czasu karczma - wygoda mogła obrosnąć zabudowaniami i urządzeniami przydatnymi w obsłudze podróżnych i stać się samodzielną osadą karczemną, z której następnie wyrosła wieś o nazwie Wygoda. Pierwotnie folwark tu zlokalizowany należał do starostwa zawichojskiego i nastawił się na obsługę ruchliwej drogi. Podstawą działalności była karczma, ale także musiała mieć gospodarcze zaplecze w postaci pola, lasu, gorzelni. Terytorium skrajne folwarku wygodzkiego stykało się z gruntami dóbr czyżowskich i czasami dochodziło do konfliktu o stykowe terytorium. Jak dowiadujemy się z zapisów lustratorów dóbr królewskich (Lustracja województwa sandomierskiego z 1789 r.) w 1771 r. „...dziedzic Czyżowa Młodzianowski najechał zbrojnie na folwark Wygodę zabił i zranił wiele ludzi starosty i zniszczył 80 korcy zboża siewnego, zabrał 80 sztuk bydła, a wiele sprzętów i odzienia do mieszkańców należących zniszczył bądź wywiózł...". Lustratorzy jednoznacznie stwierdzili w 1789 r. że „osada Wygoda z laskiem dębowym, karczmą i polami przylegającymi do granicy garbowskiej należała do starostwa".
Za lata 1810 - 1885 odnotowano w Wygodzie 11 propinatorów, czyli producentów destylowanych alkoholi, najczęściej wódki.
W XIX w. karczmę prowadzili m.in. szynkarz Tomasz Królikowski i jego syn Józef. Oni również mieli prawo wyrobów destylatów (Wg. Anny Szylar - Ożarów -monografia miasta i gminy - 2009). W I poł. Wygoda dodatkowo specjalizowała się w owczarstwie.
Natomiast po II wojnie światowej Wygoda zasłynęła w regionie z produkcji trzody chlewnej i bydła mlecznego. Struktura zasiewów (zboża, okopowe, przemysłowe) podporządkowana była produkcji pasz. Do lat 70 XX w. wieś wyróżniała się najwyższą towarowością produkcji rolnej w pow. sandomierskim. Rolnicy osiągali wysokie efekty w chowie loszek hodowlanych i reprodukcyjnych. Rolnicy zajmowali się też produkcją mięsną i mleczną. W nagrodę wieś otrzymała pierwszy w powiecie wodociąg. W latach 70 XX w. w rolnictwie wygodzkim zaczęły się jednak dokonywać zasadnicze przeobrażenia. Rolnicy wykorzystując lokalne atuty klimatyczno - glebowe (m.in. niski poziom wod gruntowych, grubą miąższość (do 25 m) lessowej gleby rozpoczęli nasadzenia drzew owocowych, przede wszystkim jabłoni. Prekursorami miejscowego sadownictwa byli: Adam Kaca, Stanisław Koczewski, Stanisław Kraska, Józef Tacikiewicz, rodziny Szymańskich, Kowalskich. Obecnie już drugie pokolenie sadowników gospodaruje w Wygodzie. Zamienili oni stodoły na przechowalnie owoców i całkowicie zrezygnowali z hodowli.
Współcześnie Wygoda jest wsią typowo ogrodniczą o mocno rozwiniętym, nowoczesnym sadownictwie z dużymi sadami jabłoniowymi i wiśniowymi.
Na koniec 2011 r. mieszkało tu 98